Khi tham gia thị trường trái phiếu, bạn phải nắm rõ mọi thông tin liên quan về lãi suất trái phiếu để giảm thiểu rủi ro biến động. Bạn muốn tăng lợi tức và cải thiện rủi ro cho danh mục đầu tư của mình? Bao gồm trái phiếu trong danh mục đầu tư của bạn sẽ tạo ra một danh mục đầu tư cân bằng hơn, tăng tính đa dạng và giảm sự biến động. Bạn có thể bắt đầu đầu tư vào trái phiếu bằng cách tìm hiểu đôi nét về lãi suất trái phiếu dưới đây.
Thoạt nhìn, thị trường trái phiếu có vẻ xa lạ, ngay cả đối với các nhà đầu tư cổ phiếu có kinh nghiệm. Nhiều nhà đầu tư chỉ thực hiện đầu cơ trái phiếu ngắn hạn vì họ cảm thấy bối rối trước sự phức tạp của thị trường này. Khi hiểu một cách đầy đủ, trái phiếu thực sự là một công cụ nợ rất đơn giản. Tìm hiểu đôi nét về lãi suất trái phiếu cùng chúng tôi nhé!
Đôi nét về lãi suất trái phiếu: Định nghĩa trái phiếu là gì?
Trái phiếu được xem là chứng nhận nghĩa vụ nợ của công ty phát hành với nhà đầu tư. Hay còn gọi là người sở hữu trái phiếu với khoản tiền cụ thể, được gọi là mệnh giá trái phiếu, trong một khoản thời gian cụ thể xác định cùng mức lợi tức đã được quy định trước. Người phát hành trái phiếu có thể là doanh nghiệp, tổ chức chính phủ hoặc nhà nước. Người mua trái phiếu có thể là cá nhân, doanh nghiệp hoặc chính phủ.
Lãi suất trái phiếu
Lãi suất trái phiếu hay còn được biết đến là lãi suất danh nghĩa, thường được ghi trên trái phiếu hoặc người phát hành sẽ công bố trước khi mua. Lãi suất này sẽ được xác định theo một tỉ lệ phần trăm nhất định so với mệnh giá trái phiếu. Hơn nữa, đây còn được xem là căn cứ để xác định lợi tức trái phiếu – là tất các các phương pháp tính lợi nhuận. Có 5 loại lợi tức trái phiếu phổ biến mà bạn cần quan tâm khi tham gia thị trường này, với mỗi lợi tức khác nhau sẽ có cách tính toán khác nhau:
- Lợi tức đáo hạn
- Lợi tức hiện tại
- Lợi tức danh nghĩa
- Lợi tức thu hồi
- Lợi tức thực nhận
Lãi suất trái phiếu doanh nghiệp là gì?
Trái phiếu doanh nghiệp là những trái phiếu do doanh nghiệp nhà nước, các công ty cổ phần hoặc trách nhiệm hữu hạn phát hành để tăng vốn hoặc mở rộng kinh doanh. Trái phiếu doanh nghiệp có nhiều loại và khá đa dạng. Vì thế lãi suất cũng được phân thành nhiều loại, cụ thể như sau:
- Lãi suất cố định được tính cho trái phiếu mà lợi tức được xác định trước theo một tỷ lệ phần trăm cố định tính theo mệnh giá của trái phiếu.
- Lãi suất biến đổi được tính cho trái phiếu mà lợi tức được trả ở từng kỳ là khác nhau và tính theo lãi suất biến đổi dựa vào một lãi suất tham chiếu.
- Lãi suất bằng không được tính cho trái phiếu mà người mua không nhận được lãi nhưng lại được mua với giá thấp hơn mệnh giá quy định và được hoàn trả số tiền đúng bằng mệnh giá khi đến ngày đáo hạn.
Như đã đề cập bên trên, tùy vào từng doanh nghiệp và kỳ hạn trái phiếu mà sẽ có lãi suất trái phiếu 5 năm, lãi suất trái phiếu 10 năm khác nhau. Vì thế bạn cần biết rõ về mức lãi suất này trước khi mua để có sự tính toán đầu tư hợp lý nhằm tối đa lợi nhuận kiếm được.
Một số đặc tính cơ bản của trái phiếu
Đáo hạn của trái phiếu
Ngày đáo hạn của trái phiếu là ngày mà khoản vay gốc (principal) hay giá danh nghĩa (par) , giá trị của trái phiếu sẽ được thanh toán cho các nhà đầu tư, và nghĩa vụ trả trái phiếu của công ty sẽ kết thúc.
Bảo đảm hoặc không bảo đảm
Một trái phiếu có thể được bảo đảm hoặc không có bảo đảm. Trái phiếu không có bảo đảm được gọi là trái khoán (debenture), trả lãi và trả nợ gốc. Chỉ có thể được đảm bảo bởi độ tin cậy của công ty phát hành ra nó. Nếu công ty không thành công. Bạn có thể chỉ nhận về rất ít từ khoản đầu tư ban đầu. Mặt khác, một trái phiếu được bảo đảm là trái phiếu mà trong đó tài sản cụ thể được cam kết đối với người sở hữu trái phiếu nếu công ty không thể hoàn trả nghĩa vụ nợ của mình.
Ưu đãi thanh khoản (Liquidation Preference) của trái phiếu
Khi một công ty phá sản, công ty đó sẽ trả lại tiền cho các nhà đầu tư theo một thứ tự cụ thể khi tất toán nợ. Công ty tiến hành trả tiền cho các nhà đầu tư sau khi đã bán hết tất cả tài sản của mình. Nợ cao cấp (senior debt) được trả trước. Sau đó là nợ thứ cấp ( subordinated debt) và phần còn lại dành cho các cổ đông.
Trái tức (Coupon) của trái phiếu
Trái tức là số tiền lãi phải trả cho người sở hữu trái phiếu. Thông thường hàng năm hoặc nửa năm một lần.
Trạng thái Thuế trái phiếu ( Tax Status)
Trong khi phần lớn trái phiếu do công ty phát hành là các khoản đầu tư phải chịu thuế. Vẫn có một số trái phiếu chính phủ và trái phiểu địa phương (municipal bond) được miễn thuế. Có nghĩa thu nhập và vốn có được nhờ trái phiếu không phải chịu thuế thông thường của nhà nước hoặc địa phương.
Lãi suất trái phiếu chính phủ là gì?
Nhằm đáp ứng nhu cầu chi tiêu của Chính phủ. Chính phủ phát hành trái phiếu để huy động vốn nhàn rỗi trong nhân dân cũng như các tổ chức kinh tế, xã hội. Bởi vì chính phủ luôn được coi là nhà phát hành uy tín nhất trên thị trường. Nên trái phiếu chính phủ được xem là ít rủi ro nhất. Vì thế, lãi suất trái phiếu chính phủ thường sẽ thấp hơn so với trái phiếu doanh nghiệp. Bạn có thể tham khảo mức lãi suất chính phủ theo bảng dưới đây, tính từ thời điểm ngày 01/07/2018:
| Thời gian | Hiện tại | 1 tháng trước | 1 năm trước |
| Lãi suất trái phiếu 5 năm | 3,61% | 3,753% | 4,848% |
| Lãi suất trái phiếu 10 năm | 4,743% | 4,658% | 5,634% |
Nhìn chung thị trường trái phiếu có phần phức tạp đối với những nhà đầu tư mới. Nhưng bạn có thể yên tâm rằng, thị trường trái phiếu vẫn được quy định. Giữa sự cân bằng rủi ro và lợi nhuận. Khá giống với thị trường chứng khoán. Vì thế khi tham gia thị trường này, ngoài việc nắm rõ các thuật ngữ cơ bản. Bạn cũng nên biết các chỉ số tính toán cơ bản để tìm ra những điểm quen thuộc của nhân tố thị trường. Để có thể giảm rủi ro xuống mức thấp nhất.