Gạo là một trong những lương thực, thực phẩm chính của mọi nhà. Chúng ta không thể sống nếu không ăn cơm hàng ngày. Vốn là nguồn thực phẩm chính, gạo cần rất nhiều chất để bổ sung từng bữa ăn cho cơ thể. Một giống gạo tốt sẽ tạo nên một bữa ăn ngon, đáp ứng dinh dưỡng cho con người. Việt Nam ta được biết đến với nền nông nghiệp lúa nước từ rất lâu đời. Không chỉ nổi tiếng trên trường Đông Nam Á, thị trường gạo Việt Nam vươn xa hơn tới các nước khu vực Châu Á. Và trong tương lai sẽ hướng đến thị trường cao hơn là châu Âu.
Để thị trường gạo vươn xa tầm cỡ châu lục, đi kèm với đó là nhiều yêu cầu rất khắt khe. Thị trường châu Âu là một thị trường khó tính. Họ yêu cầu khắt khe về chất lượng đồng nghĩa với nguồn dinh dưỡng. Do vậy, để tiếp cận thị trường này, đòi hỏi công nghệ sản xuất gạo của nước ta phải hiện đại. Sau nhiều nghiên cứu và tìm hiểu, những tập đoàn sản xuất gạo nước ta đã và đang theo cơ chế công nghệ mới. Hướng tới đáp ứng đủ nhu cầu của thị trường EU. Bước tiến mới này mở ra hi vọng cho thị trường gạo Việt Nam trong tương lai. Cùng chúng tôi tìm hiểu bài viết dưới đây.
Thị trường gạo Việt Nam cần chú trọng nâng cao chất lượng
Chất lượng gạo tăng đồng nghĩa với xuất khẩu gạo cũng tăng theo
Trong những năm gần đây, xuất khẩu gạo của nước ta đánh dấu sự chuyển hướng mạnh mẽ. Trong cơ cấu chủng loại gạo xuất khẩu theo hướng dần chuyển dịch sang các loại gạo có giá trị gia tăng cao. Như: gạo thơm, gạo japonica, gạo đặc sản… Đặc biệt, tại cuộc thi World’s Best Rice do The Rice Trader tổ chức. Gạo ST 25 của Việt Nam đã được đánh giá là gạo ngon nhất thế giới năm 2019, ngon nhì thế giới năm 2020.
Chất lượng gạo tăng lên là một trong những yếu tố quan trọng bậc nhất để tăng trưởng về giá trị cho xuất khẩu gạo. Bởi lẽ, nhiều năm qua, Việt Nam luôn đứng trong tốp đầu các quốc gia xuất khẩu gạo trên thế giới. Nhưng chủ yếu là gạo phẩm cấp thấp, giá thấp. Và xuất sang các thị trường truyền thống, không đòi hỏi cao về chất lượng.
Phát triển chất lượng gạo tốt hướng đến thị trường gạo châu Âu
Đánh giá vấn đề này, Cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) Nguyễn Như Cường cho biết. Sự chuyển hướng trong cơ cấu chủng loại có thể thấy rõ tại các địa phương ở vùng trọng điểm lúa gạo. Đồng bằng sông Cửu Long, khi mà diện tích trồng lúa thơm. Là loại lúa đặc sản không ngừng tăng lên trong những năm vừa qua. Riêng đối với giống lúa thơm, sản lượng lúa thơm toàn vùng ước đạt 5,5 triệu tấn/năm. Tương đương khoảng 3,5 triệu tấn gạo. Như vậy, nếu đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn về chất lượng. Thì đây chính là nguồn hàng lớn cho các hợp đồng sắp tới sang thị trường gạo châu Âu.
Nhiều tập đoàn tập chung vào chất lượng gạo tiêu chuẩn EU
Nắm bắt được tiềm năng này, các doanh nghiệp xuất khẩu lớn đã đẩy mạnh đầu tư vào chất lượng gạo. Thông qua việc áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật và các giải pháp bảo quản, chế biến. Điển hình như Công ty Cổ phần nông nghiệp công nghệ cao Trung An. Đã xây dựng cánh đồng gạo sạch, hữu cơ theo tiêu chuẩn EU và Mỹ.
Đồng thời, đầu tư hơn 10 silo chứa lúa khô của Đức, có thể dự trữ khoảng 30 nghìn tấn. Bảo đảm nguồn cung và chất lượng sản phẩm theo yêu cầu của đối tác. Còn Tập đoàn Lộc Trời cũng đang triển khai lộ trình ứng dụng 1.000 thiết bị bay không người lái (drone) trong sản xuất nông nghiệp vào năm 2024. Nhằm mang lại hiệu quả cao trong canh tác. Và góp phần bảo đảm sức khỏe cho nông dân.
Những phương án hướng thị trường gạo Việt tới thị trường châu Âu
Quy trình canh tác lúa theo tiêu chuẩn canh tác bền vững (SRP)
Ông Huỳnh Văn Thòn, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Tập đoàn Lộc Trời cho biết. Để chinh phục thị trường EU, gạo phải đáp ứng được ba yêu cầu chính. Đó là có hệ thống quản lý vệ sinh an toàn thực phẩm, bảo đảm truy xuất nguồn gốc. Đạt các chỉ tiêu cơ lý, bảo đảm độ thuần chuẩn. Bảo đảm dư lượng thuốc bảo vệ thực vật (MRL) trên 486 hoạt chất theo quy định của EU.
Đối với các yêu cầu này, Tập đoàn Lộc Trời đã có những chuẩn bị từ trước. Qua trao đổi trực tiếp với khách hàng châu Âu, nắm rõ từng yêu cầu của đối tác. Đến nay, Lộc Trời cũng là công ty đầu tiên trên thế giới đạt thành tích đạt 100 điểm tuyệt đối. Cho quy trình canh tác lúa theo tiêu chuẩn canh tác bền vững (SRP) vào đầu năm 2020.
Chọn lọc sản phẩm, phân khúc thị trường theo khả năng
Ông Phạm Thái Bình, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần công nghệ cao Trung An chia sẻ thêm. Để duy trì thành tích xuất khẩu gạo, nên phát triển sản xuất nông nghiệp theo kiểu trọng tâm, trọng điểm. Không chỉ cho hàng xuất khẩu mà cả tiêu dùng trong nước. Các doanh nghiệp Việt nên chọn lọc sản phẩm, phân khúc thị trường theo khả năng. Và quy mô doanh nghiệp của mình. Phải sản xuất sản phẩm theo nhu cầu người dùng, chứ không thể bán những gì chúng ta có. Đặc biệt, gạo bán ra thị trường phải an toàn và sạch tuyệt đối.
Thị trường gạo Việt Nam vươn xa tầm châu lục
Gạo Việt đã có thể chinh phục được những vùng đất mới
Hiện nay, gạo Việt Nam đã có mặt tại rất nhiều quốc gia trên thế giới. Trong đó châu Á vẫn là thị trường chính, tiếp đến là thị trường châu Phi. Có thể kể đến các thị trường gạo lớn nhất của Việt Nam. Đó là: Philippines, Trung Quốc, Malaysia, Ghana, Bờ biển ngà, Iraq, Indonesia, Senagal…
Không chỉ giữ vững các thị trường truyền thống. Quá trình tái cơ cấu nông nghiệp đã giúp hạt gạo Việt vươn tới nhiều thị trường khó tính hơn. Cộng với sự rộng mở của các hiệp định tự do thế hệ mới. Như Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP). Hay Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA). Hạt gạo Việt đã có thể chinh phục được những vùng đất mới.
Châu Âu là điểm sáng cho thị trường gạo nước nhà
Đặc biệt, những tín hiệu mới từ thị trường châu Âu chính là điểm nhấn trong xuất khẩu gạo của nước ta. Kể từ khi EVFTA chính thức có hiệu lực từ ngày 1/8/2020. Theo đó, giá gạo xuất khẩu vào EU có sự tăng trưởng mạnh mẽ. Nhiều doanh nghiệp đã xuất khẩu những lô gạo đầu tiên sang châu Âu với mức thuế ưu đãi. Cùng với lô hàng 126 tấn gạo thơm xuất khẩu sang EU với mức thuế suất 0%. Ngay sau khi Hiệp định EVFTA có hiệu lực. Đến nay, hạt gạo chất lượng cao của Tập đoàn Lộc Trời vẫn liên tục được khẩu sang đến nhiều thị trường khó tính với giá cao.
Cùng với Lộc Trời, nhiều doanh nghiệp khác trong ngành lúa gạo đang tự tin đưa mặt hàng này tăng trưởng khẩu sang ở mức cao. Là điểm sáng trong bối cảnh rất nhiều mặt hàng nông sản sụt giảm mạnh kim ngạch khẩu do COVID-19.
Thị trường gạo Việt Nam đang khởi sắc
Hướng đối tượng từ thị trường truyền thống sang thị trường chất lượng cao
Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan, trong 2 tháng đầu năm 2021. Việt Nam đã xuất khẩu 608.768 tấn gạo các loại, đạt giá trị kim ngạch 336,18 triệu USD. So với cùng kỳ năm trước, xuất khẩu gạo của Việt Nam 2 tháng đầu năm giảm khoảng 34% về khối lượng nhưng lại tăng 22% giá trị kim ngạch.
Đây không chỉ là minh chứng cho việc các doanh nghiệp xuất khẩu gạo đã và đang tận dụng tốt cơ hội về thuế quan từ EVFTA. Mà còn khẳng định, xuất khẩu gạo của Việt Nam đang tập trung mạnh vào sự chuyển hướng từ lượng sang chất. Từ các thị trường truyền thống sang thị trường chất lượng cao. Trên cơ sở đáp ứng đầy đủ các yêu cầu, tiêu chí về chất lượng, mẫu mã sản phẩm.
Cơ hội lớn cho thị trường gạo xuất khẩu Việt Nam
Có thể thấy, sự tăng trưởng xuất khẩu gạo trong những năm qua, nhất là năm 2020. Với những chuyển biến về thị trường, giá bán, cơ cấu chủng loại… Đang tạo ra cơ hội thay đổi lớn cho ngành hàng lúa gạo nước ta cả trên lĩnh vực sản xuất. Và xuất khẩu nhằm mang lại giá trị gia tăng cao hơn nữa.
Nhất là trong điều kiện các hiệp định thương mại tự do. Liên quan đến nông nghiệp được ký kết và có hiệu lực. Sẽ trở thành “bàn đạp” cho nỗ lực mở rộng thêm thị trường mới. Tăng tính cạnh tranh của ngành hàng này. Do đó, việc chú trọng nâng cao chất lượng sản phẩm. Và tận dụng tốt các cơ hội đang có chắc chắn sẽ đem lại vị thế mới cho hạt gạo Việt Nam trên thị trường thế giới.
Cùng với hành trình phát triển của đất nước, hạt gạo không chỉ hoàn thành sứ mệnh đảm bảo an ninh lương thực mà còn trở thành một nông sản xuất khẩu tỷ đô, đưa Việt Nam trở thành một trong những quốc gia xuất khẩu gạo hàng đầu trên thế giới.